U vremenu brzog tempa života i momenata koji prolaze a da ih i ne primetimo, bilo bi lepo da na trenutak usporimo i pogledamo na život iz sasvim nove perspektive…
Dolaskom u Bistricu, idilično selo ušuškano u podnožju Homoljskih planina, upoznaćete se sa tradicionalnom kulturom, folklorom i vodeničarstvom. Ovo je selo čiji koreni potiču još iz 14. veka, kada se prvi put spominje u Povelji Kneza Lazara.
Bistrica se nalazi 135 kilometara od Beograda, nedaleko od regionalnog puta Petrovac – Žagubica. Selo krasi izvanredan prirodni ambijent protkan rekom Bistricom sa nizom bukova (slapova i vodopada). Predstavlja svojevrsni „muzej na otvorenom“, jer je bogata objektima tradicionalne arhitekture, među kojima su najzastupljenije vodenice (u selu ih ima 9 , od kojih je 8 još uvek u funkciji). Deo sela je 1986. godine proglašen za kulturno dobro od velikog značaja – prostornu, kulturno-istorijsku celinu. Danas je Bistrica jedno od najznačajnijih lokaliteta kulturnog nasleđa u Evropi, koje treba očuvati, unaprediti i uključiti u održiv razvoj lokalne zajednice, jer je izabrana u „7 Most Endagered 2023“ Program „Europa Nostra“.
Bistrica je i rodno selo prvog srpskog olimpijskog maratonca Dragutina Tomaševića, koji je učestvovao na Olimpijskim igrama u Stokholmu 1912. godine. Prati ga legenda da je bio čovek „sa dva srca“, a njemu u čast se svakog meseca maja organizuje Memorijalna međunarodna trka od Bistrice do Petrovca na Mlavi.
Na Mali Uskrs, u nedelju 12. maja u Bistrici se održava „Sabor vodeničara i pomeljara“. Vodeničari su mnogobrojni vlasnici ovih preteča prehrambene industrije koji i danas neguju duh zajedništva i svojom magijom prave da „mesec u godini ima 40 dana“, a pomeljari možete biti svi vi koji poželite da sameljete brašno i uživate u gastro specijalitetima iz Bistrice. Šetnjom „Stazom vodenica“ čućete zanimljive priče lokalnih vodeničara, protkane anegdotama iz života ovih vrednih ljudi. Staza prolazi pored devet tradicionalnih objekata – drvenih vodenica u kojima se i danas melje brašno i vodi sve do stare Tomaške valjavice u kojoj se nekada valjalo sukno i „stvarala“ moda.
Manifestacija počinje u 10 časova obilaskom „Ivkove vodenice“ koja je prva u nizu vodenica a završava kod crkve Car Konstantin i carica Jelena i saborišta gde će se u popodnevnim časovima održati kulturno-umetnički program. Ovde će svoje umeće prezentovati i Udruženja žena opštine Petrovac na Mlavi, kao i lokalni proizvođači i zanatlije.
PROGRAM MANIFESTACIJE
MESTO ODRŽAVANjA: BISTRICA, OPŠTINA PETROVAC NA MLAVI
DATUM: 12.MAJ 2024. GODINE
10.00 – Početak manifestacije – Ivkova vodenica
Manifestacija počinje kod „Ivkove vodenice“, obilaskom vodenice, posluženjem tradicionalnim specijalitetima od bistričkog brašna, pozdravnim govorom Gorice Marinković, predsednice Udruženja „Vodeničara i pomeljara“ i muzikom u izvođenju „Bistričkih trubača“.
Oko 11.00 – Centar sela Bistrica
Zvanično otvaranje manifestacije, obilazak Memorijalne sobe Dragutina Tomaševića i štandova Sportskog saveza i Turističke organizacije opštine Petrovac na Mlavi.
Oko 11.15 – Nastavak obilaska vodenica
Šetnja „Stazom vodenica“ upoznaje posetioce manifestacije sa tradicionalnim objektima, vodeničarskom delatnošću i vodeničarima. Početak ovog zanimljivog puta kroz vreme počinje od Ivkove vodenice i vodi pored vodenica Milisavčića, Tomaške, Julanske, Velike, Pavićevske, Ružanske, Nedeljkove i Milanove, pored crkve Car Konstantin i Carica Jelena, pa sve do Tomaške valjavice i vodopada.
U popodnevnim časovima na Saborištu kod crkve planiran je kulturno-umetnički program u okviru ovogodišnjeg Takmičenja sela . Sve posetioce očekuje: proglašenje najbolje vodenice, najboljeg vodeničara i najlepše pomeljarke, takmičenje u ručnom krunjenju kukuruza, kao i tradicionalno vodeničarsko kolo.
Svi posetioci manifestacije imaće prilike da tokom šetnje na više lokacija pored vodenica i na saborištu probaju tradicionalne gastro specijalitete našeg kraja.
Poklonite sebi novi doživljaj – dobro došli u Bistricu!
